Τι αλλάζει το 2021 στο Κτηματολόγιο – Σε ποιες περιοχές παρατείνεται η προθεσμία – Τα πρόστιμα στους ασυνεπείς

Με ορίζοντα το 2024 και με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να αναλαμβάνει μετά τον ανασχηματισμό το τιμόνι του Κτηματολογίου, θα ολοκληρωθούν η κτηματογράφηση και ο μετασχηματισμός των υποθηκοφυλακείων.

Μάλιστα, εντός του 2021 αναμένεται να έρθουν ψηφιακές υπηρεσίες αλλά και… πρόστιμα για τους ασυνεπείς πολίτες, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο.

Παράλληλα, πρόκειται να εισπραχθούν τα τέλη από τα παλαιά προγράμματα, ενώ οι ιδιοκτήτες 297 περιοχών θα έχουν περί τους 12 μήνες να δηλώσουν τις περιουσίες τους έτσι ώστε να μην καταγραφούν ως «αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα» και περάσουν στην κυριότητα του Δημοσίου.

Οσον αφορά τα κλιμακωτά πρόστιμα που θα ενεργοποιηθούν έως τον Ιούνιο, ο πέλεκυς θα ξεκινάει από τα 300 ευρώ και θα φτάνει έως και τις 2.000 ευρώ. Το ποσό που τελικά θα καταβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης θα αυξάνεται ανάλογα την αντικειμενική αξία του ακινήτου αλλά και το χρόνο καθυστέρησης. Σε κάθε περίπτωση, για τους πολίτες που θα παραμείνουν ασυνεπείς ακόμα και όταν τα κλιμακωτά πρόστιμα τεθούν σε εφαρμογή, μετά την πάροδο της προθεσμίας καταβολής το οφειλόμενο ποσό θα… περνάει στην εφορία.

Αναφορικά με τα παλαιά προγράμματα (1997-1999) για τα οποία δεν είχε εισπραχθεί τέλος κτηματογράφησης είναι περίπου 6,7 εκατομμύρια και βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας, του Ηρακλείου και των Ιωαννίνων.

Το αναλογικό τέλος

Σχετικά με το αναλογικό τέλος -που επίσης αναμένεται να εισπραχθεί εντός του 2021- αφορά τις κτηματογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2008 και μετά, για τις οποίες καταβλήθηκε μεν το τέλος κτηματογράφησης των 35 ή των 20 ευρώ αναλόγως της ιδιοκτησίας αλλά απομένει η πληρωμή ενός αναλογικού τέλους ίσου με το ένα τοις χιλίοις.

Συγκεκριμένα, το αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τους κύριους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματος που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι 20.000 ευρώ εξαιρούνται από κάθε έναν δικαιούχο και το ποσό που προκύπτει επιμερίζεται μεταξύ τους. Παράλληλα, το ανώτατο ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν είναι τα 900 ευρώ. Το τέλος αυτό αφορά περίπου 1 εκατομμύριο ιδιοκτησίες.

Ο λόγος πάντως που δεν έχουν μέχρι στιγμής εισπραχθεί είχε αποδοθεί στο γεγονός ότι επί της ουσίας το κόστος ορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, η οποία ανά περιοχή και ιδιοκτησία διαφέρει – φέρνοντας στην πράξη μια σχετική δυσκολία.

Ενα χρόνο παράταση

Πίστωση χρόνου διάρκειας ενός έτους έλαβαν οι πρώτες εγγραφές για 297 περιοχές.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος του Κτηματολογίου Δημήτρης Σταθάκης, στις 297 περιοχές στις οποίες έληγε φέτος η προθεσμία, τα «αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα» που θα περιέρχονταν στο Δημόσιο αντιστοιχούν στο 6% του συνόλου. Ωστόσο, στην πραγματικότητα -όπως είπε- το ποσοστό είναι πιο κοντά στο 1%, αφού τα 4/5 ανήκουν ήδη στο Δημόσιο, το οποίο δεν είχε την υποχρέωση να τα δηλώσει και έτσι δεν το έπραξε.

Μεταξύ των δήμων που έλαβαν παράταση, περιλαμβάνονται περιοχές όπως οι: Νίκαια, Ηλιούπολη, Χαλκίδα, Σαλαμίνα, Πειραιάς, Κορωπί, Χαλάνδρι, Αγία Παρασκευή, Πέραμα, Παπάγου, Νέα Σμύρνη, Μέγαρα, Μαρούσι, Ζωγράφου, Βύρωνας, Καισαριανή, Ελευσίνα, Μελίσσια, Δραπετσώνα, Κερατσίνι, Σπάτα, Καρπενήσι, Ρέθυμνο, Κέρκυρα, Σύρος, Ζάκυνθος, Χίος, Σκιάθος, Αμφισσα, Σέρρες, Πρέβεζα, Θεσσαλονίκη, Αμαλιάδα, Κόρινθος, Καβάλα, καθώς και πολλές άλλες μεγαλύτερες ή μικρότερες πόλεις σε όλη τη χώρα.

Σημειώνεται ότι όσον αφορά τα προγράμματα κτηματογράφησης της περιόδου 1997-1999 ο χαρακτηρισμός «αγνώστου ιδιοκτήτη» αποδίδεται σε ένα ακίνητο εφόσον δεν δηλώθηκε για 15 χρόνια, ενώ για τα προγράμματα από το 2008 και μετά ως «ορφανά» χαρακτηρίζονται όσα δεν έχουν δηλωθεί 8 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας του κτηματολογικού γραφείου σε κάθε περιοχή.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.», σε συνολικά 458 ΟΤΑ υπάρχουν «ορφανά» κτίσματα και γεωτεμάχια, με τις πιστώσεις χρόνου να λήγουν σταδιακά έως το 2027.

Μέχρι σήμερα, ο Φορέας μετρά συνολικά 338.712 «ορφανά», με τα 135.612 να έχουν περισσότερους από έναν συνδικαιούχους.

Γεωγραφικά, πάντως, εντοπίζονται κυρίως σε ορεινές περιοχές όπου δεν είχαν ιδιαίτερες αξιώσεις οι ιδιοκτήτες τους, ενώ με δεδομένο ότι τα προγράμματα κτηματογράφησης έχουν ολοκληρωθεί εδώ και πολλά χρόνια, ελάχιστοι ήταν εκείνοι που επικοινώνησαν με το Κτηματολόγιο έτσι ώστε να εξεταστούν οι εναλλακτικές τους.

Ετος-«ορόσημο» το 2021

Ετος-ορόσημο είχε χαρακτηρίσει ο τέως υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης το 2021 για το Κτηματολόγιο, δεδομένου ότι μέσα στη χρονιά:

  • Το σύνολο σχεδόν των παλαιών υποθηκοφυλακείων θα μετεξελιχθούν σε σύγχρονα κτηματολογικά γραφεία του Φορέα (μέχρι σήμερα έχουν μετεξελιχθεί 6 από τα 17 κτηματολογικά γραφεία και 13 από τα 75 υποκαταστήματά τους).
  • Ολες οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και αυτές που θα τεθούν σε λειτουργία αργότερα μέσα στο 2021, θα επεκταθούν σε όλα τα νέα κτηματολογικά γραφεία του Φορέα καλύπτοντας το σύνολο των συναλλαγών.
  • Θα υπάρξει σημαντική ωρίμανση όλων των φάσεων κτηματογράφησης σε όλη την επικράτεια.

Αναφορικά με την πορεία υλοποίησης του Κτηματολογίου, σήμερα η συλλογή δηλώσεων έχει ξεπεράσει το 65%, καλύπτοντας το 93% της επικράτειας. Το 2021 θα ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων και στο υπόλοιπο 7% της χώρας (Κυκλάδες, μέρος της Κρήτης, Κέρκυρα και Θεσπρωτία), περιοχές δηλαδή που είχαν μέχρι πρότινος δικαστικές εμπλοκές.

Εως το τέλος του 2021 η κατάσταση θα είναι ως εξής:

-Κτηματολόγιο σε λειτουργία στο 37% των συνολικών δικαιωμάτων.

-Στη φάση της ανάρτησης/προανάρτησης στο 40% των δικαιωμάτων.

-Στη φάση της εξέτασης ενστάσεων στο 16% των δικαιωμάτων.

-Στη φάση συλλογής δηλώσεων στο 7% των δικαιωμάτων.

Οπως είχε τονίσει ο κ. Χατζηδάκης, «σταδιακά και μέχρι τις αρχές του 2024, το Κτηματολόγιο θα έχει ολοκληρωθεί παντού στη χώρα και σε όλα τα επίπεδα κτηματογράφησης, θα έχουν μετασχηματισθεί και τα 390 υποθηκοφυλακεία σε 92 σύγχρονα νέα κτηματολογικά γραφεία και θα καταγράφεται υποχρεωτικά σε ψηφιακή μορφή το σύνολο των εγγράφων και χαρτών για όλες τις δικαιοπραξίες ακινήτων. Θα μιλάμε για ένα: Ολοκληρωμένο Ψηφιακό Κτηματολόγιο».

 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Εξάμηνη παράταση ζητάει η ΠΟΜΙΔΑ

Εξάμηνη προθεσμία για την εφαρμογή της βεβαίωσης μηχανικού στην Ταυτότητα Κτιρίου ζητά με επιστολή της στους αρμόδιους υπουργούς η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), χωρίς ωστόσο να έχει γίνει γνωστό αν τελικά το ΥΠΕΝ θα δώσει πίστωση χρόνου.

Υπενθυμίζεται ότι από 1ης Ιανουαρίου ενεργοποιήθηκε η ΗΤΚ (η λειτουργία της οποίας ωστόσο τον πρώτο μήνα θα είναι σε προαιρετική βάση), παράλληλα με την ισχύουσα διαδικασία ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα για τους μηχανικούς και να αποφευχθεί η παύση δικαιοπραξιών.

Από την 1η Φεβρουαρίου

Υποχρεωτική θα είναι η καταχώριση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου και της Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας από την 1η Φεβρουαρίου. Η ΗΤΚ θα αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση του κτιρίου ή της διηρημένης ιδιοκτησίας και των αδειών τους, καθώς και τις μεταβολές τους κατά τη διάρκεια του χρόνου ζωής τους. Το νέο σύστημα εξασφαλίζει την αποδέσμευση της ταυτότητας του ακινήτου από τον μηχανικό που κάνει την αρχική καταχώριση. Αποφεύγεται έτσι η ομηρία των ιδιοκτητών που έχει παρατηρηθεί ως σήμερα σε πλήθος διαδικασιών.

Επιπλέον, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα είναι το τελευταίο βήμα της οριστικής τακτοποίησης των αυθαίρετων κτισμάτων τα οποία έχουν ενταχθεί στους σχετικούς νόμους, καθώς μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θα θεωρείται ολοκληρωμένη.

Υποχρέωση απόκτησης ηλεκτρονικής ταυτότητας θα έχουν τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες, ενώ τα παλαιότερα κτίρια θα πρέπει να την αποκτούν κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους αφού η σχετική δήλωση θα προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.

Αναφορικά με τα δημόσια κτίρια ή τα κτίρια συγκέντρωσης πληθυσμού, η προθεσμία για την απόκτηση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας ορίζεται σε πέντε χρόνια. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται κτίρια που:

Ανήκουν στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες αυτών.

Κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, μουσείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών μετεπιβίβασης ΜΜΜ.

Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων.

Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.

Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία.

Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων.

Η διαδικασία απόκτησης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και χωρίς χρέωση.