>Το νέο colpo grosso των τραπεζών

>

Όποιος έχει πιστέψει, ότι ο πραγματικός λόγος της χθεσινής επίσκεψης των επιφανών εκπροσώπων του τραπεζικού χώρου στον Γ. Παπακωνσταντίνου και τον Μ. Χρυσοχοϊδη ήταν για να βρεθεί ένας τρόπος να στηριχθεί με ρευστότητα η πραγματική οικονομία, μάλλον είναι έτοιμος να πιστέψει και ότι οι τράπεζες διοικούνται από… χερουβείμ. Ο πραγματικός λόγος της επίσκεψης, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του “B” ήταν να τεθεί σε εφαρμογή το colpo grosso , να αρχίσει η ύστατη προσπάθεια των τραπεζών να δημιουργήσουν ποταμό κερδών από… αέρα κοπανιστό (out of thin air, κατά την αγγλική έκφραση που θα ταίριαζε στα τραπεζικά golden boys).

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του “B”, οι τραπεζίτες έφθασαν αποφασισμένοι στους δύο υπουργούς να τους δελεάσουν να γίνουν συμμέτοχοι στο τελευταίο τους pet project, κατά τη βρετανική έκφραση, που αναφέρεται στα σχέδια που προτιμά να προωθεί κανείς επειδή τον εξυπηρετούν και όχι επειδή είναι πραγματικά σημαντικά ή αναγκαία:

n Το σχέδιο είναι απλό και θα μπορούσε να έχει την κωδική ονομασία «εξαφανίστε τα μετρητά»! Αντί να ταλαιπωρείται το υπουργείο Οικονομικών και οι πολίτες, με δύσκολα στην υλοποίησή τους σχέδια, όπως η καταγραφή όλων των αγορών σε μια ειδική, «έξυπνη κάρτα» που θα μοιράσει το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να… θεριέψει το «κίνημα των αποδείξεων» (άλλη μια «ιερόσυλη» χρήση της λέξης «κίνημα»…), οι τραπεζίτες ευγενώς προσφέρθηκαν ευγενώς να εξαφανίσουν τις επάρατες συναλλαγές μετρητοίς, που διευκολύνουν την φοροδιαφυγή, με ένα σχεδόν «μαγικό» τρόπο.

n Στο όνομα της πάταξης της φοροδιαφυγής, της τήρησης του μνημονίου και άλλων υψιπετών εθνικών στόχων, οι… καλοί τραπεζίτες προσφέρονται να εκδώσουν αυτοί, που έχουν και έτοιμες υποδομές, τις ειδικές «έξυπνες κάρτες», στις οποίες θα καταγράφονται όλες οι συναλλαγές στα σημεία πώλησης, μέσω της υποδομής P.O.S (Points of Sale) του υπουργείου Οικονομικών. Δηλαδή, σε όλα τα σημεία πώλησης θα εγκατασταθούν κάποιου είδους συστήματα ανάγνωσης καρτών, που θα πάρουν τη θέση των γνωστών ταμειακών μηχανών και αντί να εκδίδονται χάρτινες αποδείξεις, οι καταγραφές θα γίνονται ηλεκτρονικά. Το προϊόν αυτής της καταγραφής (τα δεδομένα) θα περνά προφανώς πρώτα από τα συστήματα πληροφορικής των τραπεζών και θα καταλήγει στην Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ο γενικός γραμματέας της οποίας, καθηγητής Δ. Σπινέλλης, είναι αμφίβολο με πόσο «καλό μάτι» βλέπει αυτή την… ανθρωπιστική προσφορά των τραπεζών.

n Μια ακόμη πιο… «προχώ» εκδοχή του ίδιου σεναρίου είναι να έχουν οι νέες «έξυπνες κάρτες» διπλή λειτουργία, να είναι δηλαδή και χρεωστικές κάρτες, συνδεδεμένες με το βασικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε φορολογούμενου/καταναλωτή. Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες είναι σαφές ότι επιδιώκουν να επιταχύνουν ακόμη περισσότερο την εξαφάνιση των εγχρήματων συναλλαγών, ακόμη και για μικρά ποσά, μεσολαβώντας με τα ηλεκτρονικά τους συστήματα στη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών. Ουσιαστικά, ακόμη και οι κάτοχοι «μαύρου χρήματος», θα υποχρεωθούν σταδιακά αυτό το χρήμα να το περάσουν μέσα από το τραπεζικό σύστημα για να διευκολύνουν τις συναλλαγές τους, επιτρέποντας στο τραπεζικό σύστημα να «βάλει χέρι» για δεύτερη φορά σε μαζική κλίμακα στην ελληνική ακμάζουσα παραοικονομία (το πρώτο πείραμα έγινε βέβαια το 1999 με τη χρηματιστηριακή «φούσκα», αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη συζήτηση).

n Η ευγενής προσφορά τών τραπεζών δεν περιορίζεται, όμως, μόνο στις συναλλαγές των απλών καταναλωτών, αλλά επεκτείνεται στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων. Αφού ήδη με τον τελευταίο φορολογικό νόμο οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων πέρα από ένα όριο γίνονται υποχρεωτικά μέσω του τραπεζικού συστήματος, οι τραπεζίτες προτείνουν να γίνει ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση του «σφιχτότερου» ελέγχου των συναλλαγών με μετρητά, ενδεχομένως ακόμη και με τη διασύνδεση των συστημάτων των τραπεζών με την ΓΓΠΣ, ώστε το υπουργείο Οικονομικών να ενημερώνεται άμεσα για τις επαγγελματικές συναλλαγές.

Βοήθεια στο έθνος με το αζημίωτο…

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, βέβαια, δεν ενδιαφέρθηκε ξαφνικά για την πάταξη της φοροδιαφυγής περισσότερο από όσο ενδιαφέρεται ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών –η βούληση των τραπεζών να συνεισφέρουν στην πάταξη της φοροδιαφυγής έχει φανεί, άλλωστε, ως τώρα σε πολλές περιπτώσεις: αρκεί κανείς να μετρήσει τις θυγατρικές τους σε φορολογικούς παραδείσους, ή να καταγράψει τις υπηρεσίες φοροαποφυγής που προσφέρουν στους καλούς πελάτες τους διαχρονικά, για να αντιληφθεί πόσο ενδιαφέρον έχουν οι τραπεζίτες για την… υγεία των δημόσιων ταμείων).

Στην πραγματικότητα, οι τραπεζίτες επιχειρούν να κάνουν πραγματικότητα το παλαιό όνειρό τους, να πετύχουν αυτό που πέτυχαν προ πολλού π.χ. οι Αμερικανοί συνάδελφοί τους, δηλαδή να εισάγουν την τραπεζική διαμεσολάβηση στις περισσότερες συναλλαγές, ακόμη και στις πιο ασήμαντες. Στις ΗΠΑ, βέβαια, αυτό έγινε με «δέλεαρ» την ευκολία του πλαστικού και του ηλεκτρονικού χρήματος, ενώ στην «καθυστερημένη» Ελλάδα η τραπεζική μεσολάβηση επιχειρείται να επιβληθεί στους «απείθαρχους» καταναλωτές και επιχειρηματίες με τη «ράβδο» του φοροεισπρακτικού μηχανισμού του κράτους.

Πόσο θα μας στοιχίσουν αυτές οι υπηρεσίες; Αυτό είναι ένα καλό ερώτημα, αν αναλογισθεί κανείς τις πρακτικές του παρελθόντος που ακολούθησε το τραπεζικό συστημα σε τέτοιες περιπτώσεις (αρκεί να διαβάσει κανείς προσεκτικά τις υποθέσεις που απασχόλησαν την Επιτροπή Ανταγωνισμού –υπέρογκες προμήθειες για συλλογή ασφαλιστικών εισφορών και για διατραπεζικές συναλλαγές- για να βγάλει συμπεράσματα για την τιμολογιακή πολιτική των ελληνικών τραπεζών, που δεν θα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά…).

Ακόμη και ένα απειροελάχιστο (φαινομενικά…) ποσοστό προμήθειας που καταβάλλεται από το υπουργείο Οικονομικών στις τράπεζες για τη συμβολή τους στον… ιερό αγώνα κατά της φοροδιαφυγής, μπορεί να μετατρέψει σε ένα… ποταμό δισεκατομμυρίων τις προμήθειες που θα καταλήγουν στα ταμεία των τραπεζών, αν αναλογιστούμε ότι η βάση υπολογισμού των αμοιβών είναι χονδρικά το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών της εθνικής οικονομίας.

Αν το τραπεζικό σύστημα καταφέρει άλλη μια φορά να σχηματίσει κατά τις επιταγές του μια νέα «συμμαχία προθύμων πολιτικών», κάνοντας πράξη το σχέδιο εξαφάνισης των μετρητών, ίσως η σημερινή βαθιά οικονομική κρίση, που πιέζει αφόρητα την πολιτική ηγεσία να επιστρατεύσει κάθε μέσο για λίγα περισσότερα φορολογικά έσοδα, να αποτελεί τη μεγαλύτερη ευκαιρία των τραπεζών εδώ και πολλές δεκαετίες. Ένα… χιλιοστό προμήθειας από τις περισσότερες συναλλαγές είναι φανερό ότι μπορεί να δώσει αρκετά –και, το κυριότερο, άνευ ρίσκου- κέρδη στο τραπεζικό σύστημα, για να ισοφαρίσει –με το παραπάνω…- όλες τις απώλειες από το ελληνικό οικονομικό δράμα. Όλα αυτά δικαιώνουν, βεβαίως, τη γνωστή ρήση, κατά την οποία ο καλύτερος τρόπος για να προωθήσεις το ιδιωτικό συμφέρον είναι να το μετατρέψεις σε εθνική υπόθεση…